مدیریت کسب‌وکار برای هیچ کارآفرینی آسان نیست و با چالش‌های فراوانی همراه است. همه افراد به‌طور ذاتی استعداد لازم برای درک مسئولیت‌های مدیریتی یک کسب‌وکار را ندارند. با این حال، این بدان معنا نیست که هیچ‌کس نمی‌تواند مدیر موفقی باشد و کسب‌وکاری را به خوبی مدیریت کند. در این راستا، رشته‌های متعددی به وجود آمده‌اند که افراد با تحصیل در آنها می‌توانند دانش و مهارت‌های مورد نیاز برای مدیریت را کسب کنند. یکی از این رشته‌ها، مدیریت بازرگانی است که در این مقاله به‌طور جامع به بررسی آن خواهیم پرداخت.
مدیریت بازرگانی به فرآیند برنامه‌ریزی، سازماندهی، هدایت و کنترل فعالیت‌های یک کسب‌وکار یا سازمان برای رسیدن به اهداف و مقاصد آن اطلاق می‌شود. این فرآیند شامل نظارت بر تمامی جنبه‌های کسب‌وکار، از مالی و عملیاتی تا بازاریابی و منابع انسانی است. مدیران بازرگانی باید مهارت‌های رهبری، ارتباطات و حل مسئله را داشته باشند و قادر به اتخاذ تصمیمات استراتژیک باشند که موفقیت سازمان را تضمین می‌کند. به‌طور کلی، وظایف یک مدیر بازرگانی شامل موارد زیر است:
- تعیین اهداف برای رشد و پیشرفت سازمان و تیم‌ها
- طراحی و اجرای برنامه‌ها و استراتژی‌های تجاری برای دستیابی به اهداف
- اطمینان از وجود منابع کافی برای انجام فعالیت‌های روزانه شرکت
- سازماندهی و هماهنگی برای افزایش بهره‌وری
- نظارت بر عملکرد کارکنان و ارائه بازخورد برای بهبود کارایی
- حفظ روابط با شریکان، فروشندگان و تامین‌کنندگان
- جمع‌آوری، تحلیل و تفسیر داده‌های داخلی و خارجی و تهیه گزارش
- ارزیابی عملکرد کلی شرکت در برابر اهداف
- نمایندگی شرکت در رویدادها و کنفرانس‌ها
- اطمینان از رعایت کردن قوانین و دستورالعمل‌های قانونی
مدیر بازرگانی فردی حرفه‌ای است که بر کار کارکنان و عملیات روزانه نظارت دارد و مسئولیت اصلی او اطمینان از کارآمدی تمامی فعالیت‌های کسب‌وکار است. این مدیران با اجرای استراتژی‌های عملیاتی، ارزیابی عملکرد کارکنان و به‌روز نگه داشتن فعالیت‌های روزمره، می‌توانند موفقیت و سودآوری کسب‌وکار را تضمین کنند و به دنبال فرصت‌های رشد باشند.
برای انجام این وظایف، مدیران بازرگانی به مجموعه‌ای از مهارت‌های خاص نیاز دارند:
- مهارت‌های ارتباطی: مدیران باید با مدیران تیم‌ها، ذینفعان و مدیران بالاتر ارتباط برقرار کنند و بتوانند از طریق تلفن، ایمیل و چت با کارکنان و ذینفعان ارتباط مؤثری داشته باشند.
- مهارت‌های مالی: مدیران باید برای پروژه‌ها بودجه تعیین کرده و مطمئن شوند که پروژه‌ها با بودجه معین به پایان می‌رسند.
- مهارت‌های رهبری: یکی از مسئولیت‌های بزرگ مدیران، تقویت روحیه نیروی انسانی است. آنها باید با تعاملات اجتماعی، فرصت‌های پیشرفت شغلی و شناخت عملکرد بالای کارکنان، انگیزه را افزایش دهند.
- مهارت‌های بین فردی:مدیران باید با بخش‌های مختلف سازمان ارتباط برقرار کنند و بتوانند نقش میانجی را بین دو بخش ایفا کنند.
- مهارت‌های برنامه‌ریزی: مدیران باید وظایف روزمره را انجام داده و در عین حال به برنامه‌ریزی بلندمدت نیز توجه کنند.
- مهارت‌های سازمانی:مدیران باید توانایی انجام همزمان وظایف مختلف و اولویت‌بندی کارها را داشته باشند.
- مهارت حل مسئله: مدیران باید بتوانند تصمیمات سریع و مؤثری بگیرند و مشکلات را به‌موقع شناسایی و رفع کنند.
این مهارت‌ها از جمله مهارت‌های اساسی‌ای هستند که هر مدیر بازرگانی باید برای موفقیت در کار خود داشته باشد و در هر آگهی استخدام مدیر بازرگانی دیده می‌شوند.
مدیر بازرگانی در مقابل مدیر کسب‌وکار
مدیریت بازرگانی در کدام رشته است؟
مدیریت بازرگانی یکی از رشته‌های دانشگاهی گروه علوم انسانی است. هدف اصلی از ارائه این رشته در آموزش عالی، تربیت نیروی انسانی متخصص برای سازمان‌ها، ادارات، مؤسسات و شرکت‌های دولتی و خصوصی است تا بتوانند وظایف و مسئولیت‌های خود را در زمینه بازرگانی و کسب سود در کسب‌وکارها به خوبی انجام دهند.
گرایش‌های رشته مدیریت بازرگانی
با وجود گرایش‌های متعدد در رشته مدیریت بازرگانی، در ادامه به مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:
- مدیریت مالی
مدیریت مالی به دنبال ایجاد تعادلی بین سود و ریسک در سازمان‌ها است تا به سود مطلوب دست یابد. این وظیفه به مدیران بازرگانی نیاز دارد که در برنامه‌ریزی، هدایت و هماهنگی در سرمایه‌گذاری، امور بانکی، بیمه و سایر جنبه‌های مالی کسب‌وکار فعالیت کنند. سه عنصر کلیدی در مدیریت مالی شامل برنامه‌ریزی، نظارت و تصمیم‌گیری است.
- مدیریت منابع انسانی
مدیریت منابع انسانی (HR) با استخدام، آموزش و نگه‌داشتن کارمندان در یک کسب‌وکار سر و کار دارد. مدیر منابع انسانی مسئولیت کلیه وظایف و فرآیندهای مرتبط با منابع انسانی را بر عهده دارد و با انجام این مسئولیت‌ها، به رشد سازمان کمک می‌کند.
- مدیریت عملیات
برای مدیریت کارآمد تمام عملیات‌های یک شرکت، مدیران بازرگانی باید همکاری مؤثری با بخش‌های مختلف سازمان داشته باشند و بهترین استراتژی‌ها و فرآیندهای تجاری را تدوین کنند. تیم‌های عملیاتی باید اطمینان حاصل کنند که منابع به درستی کسب، توسعه و استفاده می‌شوند.
- مدیریت بازاریابی
مدیریت بازاریابی بر استفاده عملی از منابع بازاریابی در کسب‌وکار تمرکز دارد. چهار حوزه اصلی در مدیریت بازاریابی شامل تحلیل شرکت، همکاران، مشتریان و رقبا است. مدیریت برند، تدوین استراتژی بازاریابی و کمک در تعیین قیمت نیز سه جزء اساسی مدیریت بازاریابی مؤثر هستند.
- مدیریت استراتژیک
موفقیت هر کسب‌وکاری به استراتژی‌های بازاریابی، مالی و عملیاتی آن وابسته است. مدیریت استراتژیک به تفکر استراتژیک برای رهبری سازمان اشاره دارد و به پرسش‌هایی نظیر “کسب‌وکار می‌خواهد به کجا برسد و چگونه می‌تواند به آن نقطه برسد؟” پاسخ می‌دهد.
بازار کار رشته مدیریت بازرگانی
بازار کار رشته مدیریت بازرگانی در ایران خوب است و فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند درآمد قابل توجهی در شرکت‌ها داشته باشند. با توجه به مجموعه مهارت‌ها، استعداد و توانایی در مدیریت، افراد می‌توانند به جایگاه‌های ایده‌آل دست یابند و حقوق مناسبی دریافت کنند. فارغ‌التحصیلان مدیریت بازرگانی با مباحثی مانند تدوین استراتژی، ارتباط با مشتریان، فرآیندهای فروش، بازاریابی و خدمات به مشتریان آشنایی دارند و این امکان را دارند که در بخش‌های مختلف از مالی تا بازاریابی و فروش فعالیت کنند. بنابراین، فرصت‌های شغلی بسیاری برای آنها فراهم است.